Last updated: 1 พ.ค. 2568 |
มิเตอร์ไฟฟ้า หรือกิโลวัตต์ฮาวมิเตอร์ เป็นอุปกรณ์สำคัญที่ช่วยวัดปริมาณการใช้ไฟฟ้าในหน่วยกิโลวัตต์-ชั่วโมง (kWh) เพื่อคำนวณค่าไฟและบริหารจัดการการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ ไม่ว่าจะเป็นบ้านพักอาศัย หอพัก หรือโรงงาน การเข้าใจวิธีเลือก ใช้งาน และดูแลมิเตอร์ไฟฟ้าจะช่วยลดค่าใช้จ่ายและป้องกันปัญหาไฟฟ้าได้อย่างยั่งยืน
บทความนี้จะสอนคุณทุกขั้นตอน ตั้งแต่การเลือกมิเตอร์ไฟฟ้าที่เหมาะสม การอ่านค่ามิเตอร์ทั้งแบบจานหมุน ดิจิตอล และ TOU วิธีคำนวณค่าไฟให้แม่นยำ ไปจนถึงเคล็ดลับประหยัดค่าไฟ พร้อมแนวทางแก้ไขเมื่อค่าไฟผิดปกติ เพื่อให้ระบบไฟฟ้าปลอดภัยและประหยัด
หัวข้อ
มิเตอร์ไฟฟ้า หรือที่เรียกว่า กิโลวัตต์ฮาวมิเตอร์ (Watt-hour Meter) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้วัดปริมาณการใช้ไฟฟ้าในหน่วยกิโลวัตต์-ชั่วโมง (kWh) โดยทำงานด้วยการวัดพลังงานไฟฟ้ากระแสสลับ (AC) ที่ไหลผ่านระบบไฟฟ้าในบ้าน อาคาร หรือโรงงาน ซึ่งผลลัพธ์จากมิเตอร์นี้จะถูกนำไปคำนวณค่าไฟฟ้าที่ต้องชำระให้กับการไฟฟ้า
มิเตอร์ไฟฟ้ามีทั้งแบบที่เป็นของการไฟฟ้า เช่น การไฟฟ้านครหลวง (MEA) หรือการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (PEA) และมิเตอร์ย่อยที่ติดตั้งในอาคารเพื่อแยกหน่วยการใช้ไฟของแต่ละยูนิต เช่น หอพักหรือสำนักงาน
มิเตอร์ไฟฟ้ามีหลายประเภท ขึ้นอยู่กับเทคโนโลยีและการใช้งาน โดยมิเตอร์ที่คิดค่าไฟตามช่วงเวลา เช่น TOU และ TOD จะเป็นแบบดิจิทัลทั้งหมด ดังนี้:
ทำงานด้วยระบบกลไก จานหมุนตามปริมาณไฟที่ใช้และแสดงผลบนหน้าปัด เหมาะกับบ้านเก่าหรือการใช้งานทั่วไปที่คิดค่าไฟอัตราเดียว ไม่สามารถใช้กับระบบ TOU หรือ TOD ได้
ใช้เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์ แสดงผลเป็นตัวเลขบนหน้าจอดิจิทัล อ่านง่าย แม่นยำ และตั้งโปรแกรมได้ เหมาะกับบ้านใหม่ ธุรกิจ หรือระบบที่ต้องการวัดไฟอย่างละเอียด รวมถึงการคิดค่าไฟตามช่วงเวลา เช่น
คิดค่าไฟตามช่วงเวลา โดยแบ่งเป็น On-Peak (วันจันทร์-ศุกร์ 09:00-22:00 ค่าไฟแพง) และ Off-Peak (วันจันทร์-ศุกร์ 22:00-09:00 และวันหยุดทั้งวัน ค่าไฟถูก) เหมาะกับผู้ใช้ไฟมากในช่วง Off-Peak เช่น ชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า (EV) ตอนกลางคืน หรือบ้านที่ใช้ไฟหนักในวันหยุด รายละเอียดเพิ่มเติมในตาราง:
ช่วงเวลา | วัน | อัตราค่าไฟ (บาท/หน่วย) | การใช้งานที่เหมาะสม |
---|---|---|---|
On-Peak | จันทร์-ศุกร์ 09:00-22:00 | 4.2-5.8 | เครื่องใช้ไฟฟ้าทั่วไปที่ใช้ในช่วงกลางวัน |
Off-Peak | จันทร์-ศุกร์ 22:00-09:00, เสาร์-อาทิตย์ และวันหยุดทั้งวัน | 2.2-2.6 | ชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า, เครื่องทำน้ำอุ่น, เครื่องซักผ้า |
หมายเหตุ: อัตราค่าไฟอาจเปลี่ยนแปลงตามประกาศของการไฟฟ้า ตรวจสอบได้ที่ MEA หรือ PEA
คิดค่าไฟตามช่วงเวลาของวัน โดยใช้อัตราเดียวกันทุกวัน เช่น ช่วงเช้าและดึกค่าไฟถูก ช่วงบ่ายถึงค่ำค่าไฟแพง เหมาะกับธุรกิจหรือบ้านที่ใช้ไฟสม่ำเสมอ เช่น โรงแรมหรือร้านค้าที่เปิด 24 ชั่วโมง ในไทยมีใช้งานน้อยกว่า TOU และมักพบในกิจการขนาดใหญ่ ติดตั้งโดยการไฟฟ้าเท่านั้น
เป็นมิเตอร์ที่เราซื้อมาติดตั้งเองเพื่อเป็นมิเตอร์ย่อยหรืออุปกรณ์วัดพลังงาน (energy monitor) ส่วนใหญ่เป็นแบบดิจิทัล ใช้สำหรับวัดการใช้ไฟภายใน เช่น ห้องเช่า หรือระบบโซลาร์เซลล์ บางรุ่นเลียนแบบระบบ TOU/TOD แต่ไม่สามารถใช้แทนมิเตอร์หลักของการไฟฟ้า (MEA/PEA) ได้ และต้องติดตั้งโดยช่างที่ได้รับอนุญาตเพื่อความปลอดภัย
ระบบไฟฟ้ามี 2 ประเภทหลัก ได้แก่:
การเลือกมิเตอร์ต้องสอดคล้องกับระบบไฟฟ้า เช่น มิเตอร์ 3 เฟสสำหรับโรงงานจะมีขนาดใหญ่และราคาติดตั้งสูงกว่า
อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ ระบบไฟฟ้า 1 เฟสและ 3 เฟส
มิเตอร์ไฟฟ้ามีการจำแนกตามประเภทการใช้งาน ดังนี้:
ไฟฟ้าชั่วคราวมักใช้ในงานก่อสร้างหรืออีเวนต์ชั่วคราว เช่น งานวัด คอนเสิร์ต โดยต้องติดตั้งมิเตอร์ชั่วคราวผ่านการไฟฟ้า
มิเตอร์ไฟฟ้ามีส่วนประกอบหลัก ดังนี้:
มิเตอร์ทำงานโดยนับหน่วยไฟฟ้าที่ผ่านวงจร เช่น มิเตอร์ดิจิทัล TOU จะบันทึกหน่วยไฟแยกตามช่วงเวลา On-Peak และ Off-Peak
โวลต์มิเตอร์วัดแรงดันไฟฟ้า (Volt) และแอมป์มิเตอร์วัดกระแสไฟฟ้า (Ampere) ซึ่งต่างจากกิโลวัตต์ฮาวมิเตอร์ที่วัดพลังงานรวม (kWh) อุปกรณ์เหล่านี้มักใช้ในงานช่างไฟเพื่อตรวจสอบระบบไฟฟ้า
ตัวอย่าง: การตรวจสอบว่าเครื่องใช้ไฟฟ้ากินไฟเกินกำลังของมิเตอร์หรือไม่ ต้องใช้แอมป์มิเตอร์วัดกระแส
การอ่านมิเตอร์ไฟฟ้าช่วยให้คุณตรวจสอบค่าไฟได้ด้วยตัวเอง:
ตัวอย่าง: มิเตอร์ TOU แสดง On-Peak 200 kWh, Off-Peak 300 kWh คำนวณค่าไฟโดยคูณหน่วยกับอัตราค่าไฟในแต่ละช่วง
การเลือกมิเตอร์ต้องพิจารณาปัจจัยต่อไปนี้:
ติดต่อการไฟฟ้าเพื่อเลือกมิเตอร์ที่เหมาะสม และหลีกเลี่ยงการซื้อมิเตอร์จากแหล่งที่ไม่ได้รับอนุญาต เช่น Shopee หรือ Lazada
ในการติดตั้งมิเตอร์ไฟฟ้า คุณต้องติดต่อการไฟฟ้านครหลวง (MEA) หรือการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค (PEA) ซึ่งจะจัดหาและติดตั้งมิเตอร์ให้ รวมถึงมิเตอร์ดิจิทัลสำหรับระบบ TOU หรือ TOD โดยผู้ใช้ชำระค่าธรรมเนียมการเชื่อมต่อตามประเภทการใช้งาน ดังนี้:
ระยะเวลา: 3-7 วันทำการ
หมายเหตุ: บ้านเก่าที่ไม่มีสายดินอาจต้องติดตั้งเพิ่ม ค่าใช้จ่าย 1,000-3,000 บาท ใช้ บริการตรวจสอบระบบไฟฟ้า เพื่อความปลอดภัยก่อนติดตั้ง สนใจติดตั้งมิเตอร์ TOU? ติดต่อ MEA Call Center 1130 หรือ PEA Call Center 1129
เพื่อให้มิเตอร์ไฟฟ้าทำงานได้ดีและช่วยประหยัดค่าไฟ:
อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ การบำรุงรักษาระบบไฟฟ้า
หากพบปัญหาค่าไฟสูงผิดปกติ:
การใช้มิเตอร์ย่อยจากแหล่งที่ไม่น่าเชื่อถือ เช่น Shopee หรือ Lazada อาจทำให้เกิดข้อผิดพลาดในการวัดไฟ แนะนำให้ใช้มิเตอร์ที่ได้รับการรับรองจาก MEA/PEA เท่านั้น
มิเตอร์ไฟฟ้าเป็นเครื่องมือสำคัญในการบริหารจัดการค่าไฟ การเลือกมิเตอร์ที่เหมาะสม เช่น มิเตอร์ดิจิทัล TOU สำหรับผู้ใช้ไฟช่วงกลางคืน หรือมิเตอร์ 3 เฟสสำหรับโรงงาน จะช่วยประหยัดค่าไฟและเพิ่มความปลอดภัย การอ่านมิเตอร์และคำนวณค่าไฟด้วยตัวเองช่วยให้คุณควบคุมค่าใช้จ่ายได้ดีขึ้น
หากมีคำถามเพิ่มเติม ติดต่อเราผ่าน Line หรือ Facebook หรือสอบถามการไฟฟ้าโดยตรงที่ MEA Call Center 1130 หรือ PEA Call Center 1129
17 มี.ค. 2568